TORONTO – Veel experts geloven dat de wereldwijde hegemonie van de Amerikaanse dollar, die al bijna tachtig jaar standhoudt, eindelijk ten einde loopt. Deze uitkomst is niet onmogelijk: economische crises, toenemende binnenlandse polarisatie en sterke geopolitieke tegenwind kunnen inderdaad uitmonden in de ineenstorting van de munt. Maar dat is niet waarschijnlijk.
Discussies over de toekomst van het internationale monetaire systeem gaan vaak voorbij aan de algehele dominantie van de ‘greenback,’ wat inzicht vereist in zijn rol op publieke en private markten, evenals in de verschillende prikkels om dollars te bezitten. Zolang zichzelf versterkende synergieën en vormen van opportunisme de overhand blijven houden, zal het moeilijk blijven om de gapende kloof tussen de dollar en andere valuta’s te verkleinen.
Er zijn zeker bedreigingen voor de suprematie van de dollar. Het primaat en de alomtegenwoordigheid van de greenback in het wereldwijde financiële systeem is een belangrijk twistpunt geworden in de grootmachtstrijd tussen de Verenigde Staten, China en Rusland. Deze geopolitieke uitdagingen spelen zich af tegen een achtergrond van hoge rentetarieven en de gepolariseerde Amerikaanse politiek, die eerder dit jaar de slepende onderhandelingen over het Amerikaanse schuldenplafond veroorzaakten; samen dreigen ze de gepercipieerde veiligheid van dollaractiva te ondermijnen. Maar om de greenback uit het zadel te wippen, moeten meerdere actoren een substantiële valutaverschuiving ondersteunen.
Bovendien hebben de VS – en mogelijk ook andere landen – een gevestigd belang bij het behoud van de status van de dollar als ’s werelds enige echt mondiale valuta. Amerikanen profiteren van het gemak van transacties in dollars, de seigniorage, de monetaire flexibiliteit en het feit dat de dollar ’s werelds veilige haven is in tijden van crisis. Voor de Amerikaanse regering dient de dollar als een niet-militair dwangmiddel waarmee ze de wereld kan controleren en als een bron van prestige.
Het meten van de dominantie van de dollar vereist een nadere beschouwing van de vele functies – van ruilmiddel tot rekeneenheid en opslagplaats van waarde – die de greenback buiten de VS vervult. Regeringen en monetaire autoriteiten gebruiken de dollar om te interveniëren op valutamarkten, om officiële reserves aan te houden en als koppelvaluta. Particuliere actoren gebruiken de dollar als ruilmiddel, voor facturering en verrekening van handel en voor investeringsdoeleinden. De wisselwerking tussen deze verschillende actoren en rollen heeft de munt naar zijn hegemoniale positie gestuwd, zoals de onderstaande figuur laat zien.
Access every new PS commentary, our entire On Point suite of subscriber-exclusive content – including Longer Reads, Insider Interviews, Big Picture/Big Question, and Say More – and the full PS archive.
Subscribe Now
De dollar overtreft zijn belangrijkste rivaal – de euro – met de grootst mogelijke marge in de rol van reservevaluta, die buitenlandse regeringen en monetaire autoriteiten gebruiken als wisselkoersbenchmark of voor interventies. Regeringsbeslissingen zijn dus van belang voor het voortbestaan van de dollardominantie. Officiële instanties zouden interventies op de valutamarkt kunnen coördineren om de dollarkoers te schragen of laag te houden. Maar dat zou collectieve actie vereisen, net als de succesvolle implementatie van alternatieve betalingssystemen en liquiditeitsregelingen, zoals China’s Cross-Border Interbank Payment System (CIPS), een op de renminbi gebaseerde rivaal van het Amerikaanse Clearing House Interbank Payments System (CHIPS), of de voorgestelde gezamenlijke reservemunt die wordt uitgegeven door de BRICS-groep van grote opkomende economieën. De vraag is of een dergelijke coördinatie mogelijk is.
In het tijdperk na de Koude Oorlog lieten regeringen zich vooral leiden door economische factoren bij de beslissing om een buitenlandse valuta in te slaan. De liquiditeit, diepte en breedte van de dollarmarkt heeft de greenback breed toegankelijk gemaakt en goedkoper in gebruik dan alternatieven. Feedback loops tussen officiële instellingen en particuliere actoren hebben overheden en monetaire autoriteiten ook aangemoedigd om dollarreserves op te bouwen. In tijden van crisis vertrouwen particuliere actoren bijvoorbeeld op centrale banken om hen te voorzien van dollaractiva, soms via swapfaciliteiten van de Amerikaanse Federal Reserve (het federale stelsel van Amerikaanse centrale banken).
De bereidheid van particuliere actoren om dollars te gebruiken en aan te houden is ook een keuze op basis van economische overwegingen: deze actoren zullen hun betalingen waarschijnlijk afwikkelen – en dus waarde opslaan – in de factureringsvaluta. Maar ze bestaan naast elkaar in een gedecentraliseerd systeem waarin elk doorgaans een klein deel van de taart voor zijn rekening neemt. Zelfs de aanzienlijke dollaractiva binnen grote financiële instellingen bestaan uit deposito’s van afzonderlijke entiteiten zonder de middelen of prikkels om collectief te handelen. Hoewel onafhankelijke beslissingen de wereldwijde status van de dollar zouden kunnen aantasten, is een doelbewuste en gecoördineerde privé-inspanning om het huidige systeem te ondermijnen dus hoogst onwaarschijnlijk.
Om een ineenstorting van de dollar te bewerkstelligen en een nieuwe wereldorde te smeden waarin de greenback een kleinere rol speelt, zouden alle gebruikers deze netwerkeffecten moeten doorbreken en de gevolgen moeten dragen. Regeringen zouden de economische en politieke banden met de VS moeten verbreken. Om bijvoorbeeld te voldoen aan de belofte van de BRICS om een alternatieve reservemunt en betalingssysteem te creëren, zouden veel van hun leden niet langer afhankelijk moeten zijn van de liquiditeit en de consumentenvraag van de VS.
Dergelijke initiatieven zijn afhankelijk van de deelname van grote economische spelers of een overwicht van minder grote. Het is onwaarschijnlijk dat de grote economieën mee zullen doen, omdat ze, met uitzondering van China, allemaal toegang hebben tot dollar-swaplijnen. Bovendien, als regeringen de dollar in de steek laten voordat een andere valuta dominant wordt, lopen ze het risico een liquiditeitslijn te verliezen in tijden van crisis. Veel kleine actoren zouden ook niet graag het schip verlaten, aangezien opportunisme collectieve actie grotendeels uitsluit.
Afgezien van de directe economische kosten, riskeren regeringen die samenspannen om het dollarsysteem te dwarsbomen de veiligheidsgarantie van Amerika te verliezen. Zelfs landen die niet direct profiteren van Amerikaanse defensieverplichtingen zullen waarschijnlijk niet graag zo’n geduchte militaire macht tegen zich in het harnas jagen.
Positieve feedback tussen de officiële en private functies van de greenback, de netwerkeffecten die samenhangen met het voordeel van de gevestigde orde en opportunisme ontmoedigen collectieve actie tegen de status-quo. Voor regeringen betekent het loskoppelen van het dollarsysteem ook het loskoppelen van alles wat de VS te bieden heeft, zoals liquiditeitsverschaffing, consumentenvraag, dollar-swaplijnen en een veiligheidsparaplu. Valutadominantie is kleverig. Zonder grote economische omwentelingen of een geopolitieke herschikking zal de wereldwijde hegemonie van de dollar de voorwaarden blijven scheppen voor zijn eigen voortbestaan.
To have unlimited access to our content including in-depth commentaries, book reviews, exclusive interviews, PS OnPoint and PS The Big Picture, please subscribe
While both the American and Chinese Gilded Ages raised material standards of living for hundreds of millions of people, their endemic corruption produced radically unequal and unsustainable growth. Ultimately, both periods offer cautionary tales about unbridled crony capitalism, not models for blind emulation.
explains how corruption both drove the country's GDP growth and sowed the seeds for its current economic problems.
Since taking power in 2014, Prime Minister Narendra Modi and his ruling Bharatiya Janata Party have stoked Hindu nationalism, hollowed out India’s democracy, and overseen an economy that is probably performing far worse than official figures suggest. And yet Modi and the BJP are genuinely popular, making them likely – though not certain – to emerge victorious when the ongoing parliamentary election concludes in June.
TORONTO – Veel experts geloven dat de wereldwijde hegemonie van de Amerikaanse dollar, die al bijna tachtig jaar standhoudt, eindelijk ten einde loopt. Deze uitkomst is niet onmogelijk: economische crises, toenemende binnenlandse polarisatie en sterke geopolitieke tegenwind kunnen inderdaad uitmonden in de ineenstorting van de munt. Maar dat is niet waarschijnlijk.
Discussies over de toekomst van het internationale monetaire systeem gaan vaak voorbij aan de algehele dominantie van de ‘greenback,’ wat inzicht vereist in zijn rol op publieke en private markten, evenals in de verschillende prikkels om dollars te bezitten. Zolang zichzelf versterkende synergieën en vormen van opportunisme de overhand blijven houden, zal het moeilijk blijven om de gapende kloof tussen de dollar en andere valuta’s te verkleinen.
Er zijn zeker bedreigingen voor de suprematie van de dollar. Het primaat en de alomtegenwoordigheid van de greenback in het wereldwijde financiële systeem is een belangrijk twistpunt geworden in de grootmachtstrijd tussen de Verenigde Staten, China en Rusland. Deze geopolitieke uitdagingen spelen zich af tegen een achtergrond van hoge rentetarieven en de gepolariseerde Amerikaanse politiek, die eerder dit jaar de slepende onderhandelingen over het Amerikaanse schuldenplafond veroorzaakten; samen dreigen ze de gepercipieerde veiligheid van dollaractiva te ondermijnen. Maar om de greenback uit het zadel te wippen, moeten meerdere actoren een substantiële valutaverschuiving ondersteunen.
Bovendien hebben de VS – en mogelijk ook andere landen – een gevestigd belang bij het behoud van de status van de dollar als ’s werelds enige echt mondiale valuta. Amerikanen profiteren van het gemak van transacties in dollars, de seigniorage, de monetaire flexibiliteit en het feit dat de dollar ’s werelds veilige haven is in tijden van crisis. Voor de Amerikaanse regering dient de dollar als een niet-militair dwangmiddel waarmee ze de wereld kan controleren en als een bron van prestige.
Het meten van de dominantie van de dollar vereist een nadere beschouwing van de vele functies – van ruilmiddel tot rekeneenheid en opslagplaats van waarde – die de greenback buiten de VS vervult. Regeringen en monetaire autoriteiten gebruiken de dollar om te interveniëren op valutamarkten, om officiële reserves aan te houden en als koppelvaluta. Particuliere actoren gebruiken de dollar als ruilmiddel, voor facturering en verrekening van handel en voor investeringsdoeleinden. De wisselwerking tussen deze verschillende actoren en rollen heeft de munt naar zijn hegemoniale positie gestuwd, zoals de onderstaande figuur laat zien.
[Grafiek]
Subscribe to PS Digital
Access every new PS commentary, our entire On Point suite of subscriber-exclusive content – including Longer Reads, Insider Interviews, Big Picture/Big Question, and Say More – and the full PS archive.
Subscribe Now
De dollar overtreft zijn belangrijkste rivaal – de euro – met de grootst mogelijke marge in de rol van reservevaluta, die buitenlandse regeringen en monetaire autoriteiten gebruiken als wisselkoersbenchmark of voor interventies. Regeringsbeslissingen zijn dus van belang voor het voortbestaan van de dollardominantie. Officiële instanties zouden interventies op de valutamarkt kunnen coördineren om de dollarkoers te schragen of laag te houden. Maar dat zou collectieve actie vereisen, net als de succesvolle implementatie van alternatieve betalingssystemen en liquiditeitsregelingen, zoals China’s Cross-Border Interbank Payment System (CIPS), een op de renminbi gebaseerde rivaal van het Amerikaanse Clearing House Interbank Payments System (CHIPS), of de voorgestelde gezamenlijke reservemunt die wordt uitgegeven door de BRICS-groep van grote opkomende economieën. De vraag is of een dergelijke coördinatie mogelijk is.
In het tijdperk na de Koude Oorlog lieten regeringen zich vooral leiden door economische factoren bij de beslissing om een buitenlandse valuta in te slaan. De liquiditeit, diepte en breedte van de dollarmarkt heeft de greenback breed toegankelijk gemaakt en goedkoper in gebruik dan alternatieven. Feedback loops tussen officiële instellingen en particuliere actoren hebben overheden en monetaire autoriteiten ook aangemoedigd om dollarreserves op te bouwen. In tijden van crisis vertrouwen particuliere actoren bijvoorbeeld op centrale banken om hen te voorzien van dollaractiva, soms via swapfaciliteiten van de Amerikaanse Federal Reserve (het federale stelsel van Amerikaanse centrale banken).
De bereidheid van particuliere actoren om dollars te gebruiken en aan te houden is ook een keuze op basis van economische overwegingen: deze actoren zullen hun betalingen waarschijnlijk afwikkelen – en dus waarde opslaan – in de factureringsvaluta. Maar ze bestaan naast elkaar in een gedecentraliseerd systeem waarin elk doorgaans een klein deel van de taart voor zijn rekening neemt. Zelfs de aanzienlijke dollaractiva binnen grote financiële instellingen bestaan uit deposito’s van afzonderlijke entiteiten zonder de middelen of prikkels om collectief te handelen. Hoewel onafhankelijke beslissingen de wereldwijde status van de dollar zouden kunnen aantasten, is een doelbewuste en gecoördineerde privé-inspanning om het huidige systeem te ondermijnen dus hoogst onwaarschijnlijk.
Om een ineenstorting van de dollar te bewerkstelligen en een nieuwe wereldorde te smeden waarin de greenback een kleinere rol speelt, zouden alle gebruikers deze netwerkeffecten moeten doorbreken en de gevolgen moeten dragen. Regeringen zouden de economische en politieke banden met de VS moeten verbreken. Om bijvoorbeeld te voldoen aan de belofte van de BRICS om een alternatieve reservemunt en betalingssysteem te creëren, zouden veel van hun leden niet langer afhankelijk moeten zijn van de liquiditeit en de consumentenvraag van de VS.
Dergelijke initiatieven zijn afhankelijk van de deelname van grote economische spelers of een overwicht van minder grote. Het is onwaarschijnlijk dat de grote economieën mee zullen doen, omdat ze, met uitzondering van China, allemaal toegang hebben tot dollar-swaplijnen. Bovendien, als regeringen de dollar in de steek laten voordat een andere valuta dominant wordt, lopen ze het risico een liquiditeitslijn te verliezen in tijden van crisis. Veel kleine actoren zouden ook niet graag het schip verlaten, aangezien opportunisme collectieve actie grotendeels uitsluit.
Afgezien van de directe economische kosten, riskeren regeringen die samenspannen om het dollarsysteem te dwarsbomen de veiligheidsgarantie van Amerika te verliezen. Zelfs landen die niet direct profiteren van Amerikaanse defensieverplichtingen zullen waarschijnlijk niet graag zo’n geduchte militaire macht tegen zich in het harnas jagen.
Positieve feedback tussen de officiële en private functies van de greenback, de netwerkeffecten die samenhangen met het voordeel van de gevestigde orde en opportunisme ontmoedigen collectieve actie tegen de status-quo. Voor regeringen betekent het loskoppelen van het dollarsysteem ook het loskoppelen van alles wat de VS te bieden heeft, zoals liquiditeitsverschaffing, consumentenvraag, dollar-swaplijnen en een veiligheidsparaplu. Valutadominantie is kleverig. Zonder grote economische omwentelingen of een geopolitieke herschikking zal de wereldwijde hegemonie van de dollar de voorwaarden blijven scheppen voor zijn eigen voortbestaan.
Vertaling: Menno Grootveld